Doświetlanie zakrętów

08 X 2016

            Doświetlenie zakrętów (światła zakrętowe) to jeden z podstawowych elementów wyposażenia nowych samochodów.
Informacje na temat przepisów regulujących użytkowanie takiego oświetlenia opisane są na dole strony.
Niżej widać film, pokazujący działanie układu doświetlania oraz ikonkę sygnalizacyjną w liczniku centralnym

Ponieważ samochód ma światła do jazdy dziennej, a światła zakrętowe zostało podłączone do świateł mijania które załączają się automatycznie, układ działa tylko od zmierzchu do świtu, lub po "ręcznym" włączeniu świateł.

Aby oświetlenie działało głównie przy niższych prędkościach, zastosowany został układ który włącza lampy dopiero kiedy przełączona jest dźwignia włączająca kierunkowskaz i choć na chwilę wciśnięty pedału hamulca.
Dzięki temu wyprzedzając, lub zmieniając pasy ruchu lampy nie będą działały podczas korzystania z funkcji "komfort" kierunkowskazów. Dodatkowo zamontowany został wyłącznik odstawiający sterownik, co daje możliwość "ręcznego" wyłączenia jadąc np. w nocy na autostradzie.
Wprowadzona zmiana w żaden sposób nie ingeruje w funkcjonalność sterowania świateł przeciwmgłowych - światła te działają bez zmian.
Jedyny minus jaki zauważyłem jest taki, że w momencie kiedy mamy wciśnięty pedał hamulca i poruszy się dźwignią kierunkowskazów jedna z lamp (oraz ikonka) krótko mrugnie światłem - widać to na filmie. Ponieważ dodatkowa dioda w polu świateł przeciwmgielnych nie jest podłączona pod "ściemniacz" licznika, podczas jazdy na tych światłach, po włączeniu kierunkowskazu i wciśnięciu pedału hamulca ikonka rozświetla się mocniejszym światłem.
W związku z tym, że układ został podłączony pod wyłącznik sterujący kierunkowskazami a nie pod same lampy, doświetlanie nie działa przy włączonych światłach awaryjnych.

Układ sterujący został zbudowany na podstawie schematu ideowego (dodatkowo do przewodu ze świateł mijania zasilającego układ dolutowana została dioda sygnalizująca załączenie tych świateł);

Który po zmontowaniu wygląda jak niżej:

   

Większość przewodów została podłączone w pobliżu skrzynki bezpieczników pod deską rozdzielczą. Samo podpięcie lamp do przekaźników zostało zrobione w komorze silnika - w wodoodpornej obudowie zamocowanej pod akumulatorem. W liczniku centralnym została zamontowana dioda podświetlająca ikonkę przednich lamp p. mgielnych, sygnalizująca załączenie lamp. Zastosowana została zielona dioda w przeźroczystej obudowie, aby nie zaciemniać oświetlenia fabrycznej ikonki.

Podłączenie w kabinie:
Sygnały sterujące do przewodów biegnących z wyłącznika przy kierownicy; gniazdo S, piny: prawy 18 i lewy 19.
Plus zasilania, może być podłączone do przewodu zasilającego dowolną żarówkę mijania; prawe - gniazdo F, pinu 4, lub lewe - gniazdo G, pinu 17,   
Sygnał sterujący z pedału hamulca do jednego z przewodów wychodzącego z; gniazda F, pinu 30, lub gniazda E, pinu 34
Wyłącznik odstawiający układ został wlutowany w przewód minusowy, podpięty do masy samochodu - gruby czarny przewód pod radiem.

Schemat montażowy i rozmieszczenie przewodów w skrzynce bezpieczników:

 

Podłączenie w kabinie:

Wewnątrz kabiny przewody od sterownika zostały podłączone w pobliżu skrzynki bezpieczników pod deską rozdzielczą. 

Złączka S;

 

Złączka F (przewód zielony został przecięty, w celu podłączenia układu kontroli przepalenia żarówek mijania);

Nowe wiązki przewodów zostały poprowadzone za licznik centralny;

gdzie zamontowany i podłączony został do nowych wiązek elektrycznych moduł sterujący (wraz z modułem sterującym światłami dziennymi);

 

Nowe wiązki przewodów z modułu za licznikiem poprowadzone zostały przez przepust do komory silnika, gdzie na skrzynce bezpieczników, w wodoszczelnej obudowie umieszczone zostały przekaźniki sterujące. Przekaźniki te przełączają światła między instalacją fabryczną a układem doświetlania - przez bezpiecznik wprost z akumulatora.

 

 

Do nowej skrzynki przekaźników należało również doprowadzić przewody z obydwu lamp. Orginalne przewody (czerwone) zostały przecięcie, po czym dolutowano do nich wstawki przewodów (0,7mm²);

 

 

Przewody  w kierunku nowej skrzynki zostały poprowadzone w rurkach (wraz z przewodami do świateł dziennych) w okolicach chłodnic;

Żeby mieć kontrolę nad działaniem układu, do licznika centralnego została dołożona i umieszczona w polu przednich świateł przeciwmgielnych, zielona dioda świecąca sygnalizująca pracę układu.
Sygnalizacja ta, po zamontowaniu w liczniku (do testów) i później w samochodzie wygląda jak niżej;

 

Ponieważ stosunkowo rzadko korzysta się z p. mgielnych, aby poprawić widoczności geometryczną, lampy można wyregulować do pozycji maksymalnie  w bok i dół.

---

Przepisy regulujące użytkowanie takiego oświetlenia zawarte są w ECE-48: "Regulamin nr 48 Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ) – Jednolite przepisy dotyczące homologacji pojazdów w odniesieniu do urządzeń oświetleniowych i sygnalizacji świetlnej".
Fragment wytycznych z w/w regulaminu:
Stosowanie - Nieobowiązkowe w pojazdach silnikowych.
Liczba - Dwa.
Widoczność geometryczna - α=10° do góry i do dołu, β=30° do 60° na zewnątrz.
Połączenia elektryczne -  Światła zakrętowe muszą być podłączone w taki sposób, aby mogły działać tylko przy jednoczesnym załączeniu świateł drogowych lub świateł mijania. Światło zakrętowe z jednej strony pojazdu może włączać się automatycznie tylko przy jednoczesnym włączeniu świateł kierunkowskazów po tej samej stronie pojazdu i/lub przy skręcie kierownicy z pozycji jazdy na wprost w stronę odpowiadającą tej samej stronie pojazdu. Światło zakrętowe musi wyłączać się automatycznie po wyłączeniu kierunkowskazów i/lub gdy kierownica powróci do pozycji jazdy na wprost.
Inne wymagania - Światła zakrętowe nie mogą być używane, gdy prędkość pojazdu przekracza 40 km/h.

Schemat "widoczności geometrycznej" na podstawie "Regulacji 119e". Po prawej stronie porównanie dla świateł zakrętowych i przeciwmgielnych:

 

Wyciąg podstawowych informacji wraz z porównaniem dla różnych świateł z Regulaminu ECE-48:

	Światła zakrętowe	Przednie światło przeciwmgielne	Światło do jazdy dziennej
Stosowanie	Nieobowiązkowe w pojazdach silnikowych.	Nieobowiązkowe w pojazdach silnikowych. Zabronione w przyczepach.	Nieobowiązkowe w pojazdach silnikowych. Zabronione w przyczepach.
Liczba	Dwa.	Dwa	Dwa.
Układ	Brak oddzielnych wymogów.	Brak oddzielnych wymogów.	Brak oddzielnych wymogów.
Położenie	W kierunku poprzecznym: punkt na powierzchni widocznej w kierunku osi odniesienia, który znajduje się najdalej od środkowej wzdłużnej płaszczyzny pojazdu, nie może być oddalony o więcej niż 400 mm od skrajnej krawędzi zewnętrznej pojazdu.   W kierunku wzdłużnym: w odległości nie większej niż 1000 mm od przodu pojazdu.   W pionie: wysokość minimalna: nie mniej niż 250 mm od podłoża, wysokość maksymalna: nie więcej niż 900 mm od podłoża. Jednakże żaden punkt na powierzchni widocznej w kierunku osi odniesienia nie może znajdować się wyżej niż najwyższy punkt na powierzchni widocznej w kierunku osi odniesienia światła mijania.	W kierunku poprzecznym: punkt na powierzchni widocznej w kierunku osi odniesienia, który znajduje się najdalej od środkowej wzdłużnej płaszczyzny pojazdu, nie może być oddalony o więcej niż 400 mm od skrajnej krawędzi zewnętrznej pojazdu. W kierunku wzdłużnym: z przodu pojazdu. Warunek ten uważa się za spełniony, jeżeli emitowane światło nie utrudnia kierowcy jazdy w sposób bezpośredni lub pośredni poprzez lusterko wsteczne i/lub inne powierzchnie pojazdu odbijające światło. W pionie: Wysokość minimalna: nie mniej niż 250 mm od podłoża. Wysokość maksymalna: dla pojazdów kategorii M1 i N1 nie więcej niż 800 mm od podłoża. Dla wszystkich pozostałych kategorii brak wysokości maksymalnej. Jednakże, żaden punkt na powierzchni widocznej w kierunku osi odniesienia nie może znajdować się wyżej niż najwyższy punkt na powierzchni widocznej w kierunku osi odniesienia świateł mijania.	W kierunku poprzecznym: punkt na powierzchni widocznej w kierunku osi odniesienia, który znajduje się najdalej od środkowej wzdłużnej płaszczyzny pojazdu, nie może być oddalony o więcej niż 400 mm od skrajnej krawędzi zewnętrznej pojazdu. Odległość między krawędziami wewnętrznymi dwóch powierzchni widocznych w kierunku ich osi odniesienia musi wynosić co najmniej 600 mm. Odległość ta może być zmniejszona do 400 mm, gdy całkowita szerokość pojazdu jest mniejsza niż 1300 mm. W kierunku wzdłużnym: z przodu pojazdu. Warunek ten uważa się za spełniony, jeżeli emitowane światło nie utrudnia kierowcy jazdy w sposób bezpośredni lub pośredni poprzez lusterko wsteczne i/lub inne powierzchnie pojazdu odbijające światło. W pionie: nad podłożem nie mniej niż 250 mm i nie więcej niż 1500 mm.
Widoczność geometryczna*	α=10° do góry i do dołu, β=30° do 60° na zewnątrz.	α=5° do góry i do dołu, β=45° na zewnątrz i 10° do wewnątrz.	Poziomo: na zewnątrz 20° i do wewnątrz 20°. Pionowo: do góry 10° i do dołu 10°.
Ustawienie kierunkowe	Takie, żeby światła spełniały wymagania dotyczące widoczności geometrycznej.	Do przodu Ustawienie przednich świateł przeciwmgielnych nie może ulegać zmianie w zależności od kąta ustawienia kół przednich. Muszą być skierowane do przodu bez powodowania niepotrzebnego oślepienia lub dyskomfortu dla kierowców nadjeżdżających z przeciwka oraz innych użytkowników drogi.	Do przodu.
Połączenia elektryczne	Światła zakrętowe muszą być podłączone w taki sposób, aby mogły działać tylko przy jednoczesnym załączeniu świateł drogowych lub świateł mijania. Światło zakrętowe z jednej strony pojazdu może włączać się automatycznie tylko przy jednoczesnym włączeniu świateł kierunkowskazów po tej samej stronie pojazdu i/lub przy skręcie kierownicy z pozycji jazdy na wprost w stronę odpowiadającą tej samej stronie pojazdu. Światło zakrętowe musi wyłączać się automatycznie po wyłączeniu kierunkowskazów i/lub gdy kierownica powróci do pozycji jazdy na wprost.	Musi być zapewniona możliwość włączenia i wyłączenia przednich świateł przeciwmgielnych niezależnie od świateł drogowych, świateł mijania lub jakiekolwiek kombinacji świateł drogowych i mijania.	Jeżeli występują, światła do jazdy dziennej muszą włączać się automatycznie, kiedy urządzenie włączające i/lub wyłączające silnik znajduje się w położeniu umożliwiającym pracę silnika. Aktywacja i dezaktywacja funkcji automatycznego włączania świateł do jazdy dziennej musi być możliwa bez użycia narzędzi. Światła do jazdy dziennej muszą wyłączać się automatycznie po włączeniu świateł drogowych lub mijania, z wyjątkiem sytuacji, gdy światła te wykorzystywane są do wysyłania przerywanych sygnałów świetlnych w krótkich odstępach czasu.
Wskaźnik kontrolny	Brak.	Obowiązkowy wskaźnik kontrolny włączenia. Niezależna, niepulsacyjna lampka kontrolna.	Wskaźnik kontrolny załączenia nieobowiązkowy.
Inne wymagania	Światła zakrętowe nie mogą być używane, gdy prędkość pojazdu przekracza 40 km/h.	Brak.	Brak.
Oznaczenie na reflektorach	K lub B/K	B	RL

* „Kąty widoczności geometrycznej” oznaczają kąty wyznaczające obszar najmniejszego kąta bryłowego, w którym musi być widzialna powierzchnia widoczna światła. Pole to wyznaczają wycinki powierzchni kuli, której środek jest jednocześnie środkiem odniesienia danego światła i której równik jest równoległy do podłoża. Wycinki te wyznacza się w odniesieniu do osi odniesienia. Kąty poziome ß odpowiadają długości kątowej, a kąty pionowe α – szerokości kątowej. Wewnątrz kątów widoczności geometrycznej nie mogą występować żadne przeszkody dla rozchodzenia się światła z żadnej części powierzchni widocznej światła obserwowanego z nieskończonej odległości.
Przy wykonywaniu pomiarów w bliższej odległości od światła kierunek obserwacji musi być przesunięty równolegle w celu zachowania tej samej dokładności.
Nie bierze się pod uwagę przeszkód istniejących wewnątrz kątów widoczności geometrycznej, jeżeli występowały one już w chwili uzyskania homologacji.
Jeżeli po zamontowaniu światła jakakolwiek część powierzchni widocznej światła jest zakryta przez jakąkolwiek inną część pojazdu, należy dowieść, że część światła niezasłonięta przez przeszkody nadal odpowiada wartościom fotometrycznym wymaganym do homologacji danego urządzenia jako urządzenia optycznego (patrz: załącznik 3 do niniejszego regulaminu). Jednakże jeżeli kąt pionowy widoczności geometrycznej poniżej kąta poziomego może być zmniejszony do 5° (światło umieszczone na wysokości poniżej 750 mm od podłoża), to pole pomiarów fotometrycznych zamontowanego urządzenia optycznego może być zmniejszone do 5° poniżej poziomego.